علیرضا دبیر (زادهٔ ۲۵ شهریور ۱۳۵۶) کشتی‌گیر پیشین، سیاستمدار و مدیر ورزشی برجسته ایرانی است که از سال ۱۳۹۸ ریاست فدراسیون کشتی ایران را بر عهده دارد. او همچنین از سال ۲۰۲۵ عضو کمیسیون فنی اتحادیه جهانی کشتی و نایب‌رئیس شورای کشتی آسیا است. دبیر پیش‌تر در عرصه سیاست نیز فعالیت داشت و از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ عضو دوره‌های سوم و چهارم شورای شهر تهران بود و در این مدت ریاست کمیته ورزش و کمیسیون برنامه و بودجه شورا را تجربه کرد. او همچنین مدتی نایب‌رئیس کمیته ملی المپیک ایران و رئیس کمیته ورزشکاران این نهاد بوده است.

‫علیرضا دبیر عضو کمیسیون فنی اتحادیه جهانی کشتی شد - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency‬‎

زندگی شخصی و ورود به کشتی

علیرضا دبیر در محله کوی ۱۳ آبان شهر ری متولد شد. پدرش، رکن‌الدین دبیر، سرمربی تیم فوتبال آبان بود و مایل بود علیرضا فوتبالیست شود، اما او از ۱۱ سالگی با تماشای کشتی اکبر فلاح و سیمون اشتروف بلغاری در المپیک ۱۹۸۸ سئول به کشتی علاقه‌مند شد. دبیر با همراهی دوستانش در باشگاه صدری شهر ری ثبت‌نام کرد و با تمرینات مستمر، به سرعت استعداد خود را نشان داد. او در رده‌های نونهالان و جوانان ایران و مسابقات بین‌المللی موفق شد مقام‌های قهرمانی کسب کند.

دوران حرفه‌ای در کشتی

دبیر در سال ۱۳۷۳ قهرمانی جوانان ایران در وزن ۵۰ کیلوگرم را به دست آورد و در ۱۹۹۴ قهرمانی جوانان جهان را در مجارستان کسب کرد. او در جام تختی ۱۳۷۶ تهران با شکست رقبای سرشناس به تیم ملی پیوست و در اولین حضور خود با دوبنده تیم ملی در جام جهانی ۱۹۹۸ آمریکا موفق شد با ضربه‌فنی شامیل اوماخانوف از روسیه مدال طلا کسب کند.

در قهرمانی جهان ۱۹۹۸ تهران، دبیر با شکست تمام رقبا به مدال طلا رسید و سال بعد در ۱۹۹۹ آنکارا مدال نقره گرفت. حضور او در مسابقات جام جهانی و رقابت‌های جهانی، نشان‌دهنده سطح بالای مهارت و پشتکار او بود.

المپیک ۲۰۰۰ سیدنی

دبیر در المپیک سیدنی ۲۰۰۰ با قدرت تمام مدال طلای دسته ۵۸ کیلوگرم را کسب کرد؛ تنها مدال تیم ملی کشتی ایران در این دوره. او در مسابقه نهایی یوگن بوسلوویچ اوکراینی را با تکنیک‌های بارانداز و زیرگیری شکست داد و با همین مدال، کشتی آزاد ایران را پس از سال‌ها در المپیک سربلند کرد.

قهرمانی‌های جهان و آسیایی

دبیر در دسته‌های وزنی مختلف، چهار بار پیاپی فینالیست مسابقات جهانی شد و یک مدال طلا (۱۹۹۸) و سه مدال نقره (۱۹۹۹، ۲۰۰۱، ۲۰۰۲) کسب کرد. او در بازی‌های آسیایی بوسان ۲۰۰۲ با مصدومیت شدید کتف، مدال نقره گرفت؛ مصدومیتی که مانع حضور او در المپیک آتن ۲۰۰۴ شد و به کناره‌گیری زودهنگام از دنیای کشتی انجامید.

فعالیت سیاسی و مدیریتی

علیرضا دبیر از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ عضو شورای شهر تهران بود و در این مدت ریاست کمیته ورزش و کمیسیون برنامه و بودجه را بر عهده داشت. او با ائتلاف اصولگرایان و لیست‌های مختلف در انتخابات شرکت کرد و یکی از چهره‌های مطرح ورزشکاران در شورا بود.

پس از پایان دوران حضورش در شورا و استعفای رسول خادم، دبیر در سال ۱۳۹۸ ریاست فدراسیون کشتی ایران را به دست آورد. در دوره مدیریتی او، تیم‌های ملی ایران در رده‌های مختلف، به موفقیت‌های بین‌المللی چشمگیری دست یافتند. بازسازی خانه‌ها و سالن‌های کشتی، تدوین برنامه‌های توسعه بلندمدت، و ارتقای تیم‌های ملی به سطح جهانی از جمله اقدامات مهم دبیر بوده است.

موفقیت‌های مدیریتی و بین‌المللی

در دوره ریاست دبیر، تیم‌های ملی کشتی ایران در رشته‌های آزاد و فرنگی موفق شدند در مسابقات جهانی ۲۰۲۱ و ۲۰۲۵ به مقام‌های قهرمانی دست یابند. او همچنین برنامه‌های توسعه‌ای در زمینه زیرساخت، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و حمایت مالی از فدراسیون را دنبال کرد. دبیر همواره بر اهمیت تمرکز بر المپیک تأکید دارد و دیدگاه او توسعه مستمر کشتی ایران برای دوره‌های آینده است.

جنجال‌ها و حواشی

در سال ۱۴۰۰، دیدار دوستانه تیم ملی ایران با آمریکا به دلیل عدم صدور ویزا برای دبیر حاشیه‌ساز شد. دبیر با اعلام اینکه گرین کارت آمریکا را سال‌ها پیش پس داده، در پیامی لغو سفر تیم ایران را اعلام کرد و بر برگزاری دیدار در ایران تأکید نمود. این اتفاق نشان‌دهنده جدیت او در حمایت از ورزشکاران و مدیریت فدراسیون بود.

منبع:

https://totalbookmarking.com/story16549430/%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3-%D8%A8%D8%AA
https://top100bookmark.com/story16552514/%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3-%D8%A8%D8%AA
https://thebookmarklist.com/story16475366/%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3-%D8%A8%D8%AA